WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
dnia 29 kwietnia 2019 r.
Sąd Okręgowy w Katowicach XIII Wydział Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący : SSO Adam Matuszowicz
Protokolant : st. sekretarz sądowy Anna Stasiak
po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2019 r. w Katowicach na rozprawie
sprawy z powództwa A………….. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w …………………………
przeciwko „………………… Szpital Niepubliczny” Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w ……………………..
o zapłatę
SSO Adam Matuszowicz
Sygn. akt XIII GC 499/18
U Z A S A D N I E N I E
Powód A………….. Sp. z o.o. w pozwie wniesionym przeciwko ………….. Szpitalowi Niepublicznemu Sp. z o.o. domagał się zapłaty 550 242,42 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. W uzasadnieniu wskazał, że jego poprzednik prawny S……………. Sp. z o.o. z siedzibą w ……….., przejęła na własność w drodze licytacji przeprowadzonej w postępowaniu egzekucyjnym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym …………………… /Km ………./, wierzytelność wobec ……………….. Szpitala Niepublicznego spółki z o.o. z tytułu umowy nr ………………. Przejęcie na własność wylicytowanej wierzytelności dokonane zostało w trybie art. 904(1) k.p.c. w zw. z art. 875 k.p.c.,876k.p.c.,877 k.p.c. oraz stwierdzone dokumentem urzędowym, to jest postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym ………………………. z dnia 11 października 2017r. o przejęciu na własność wylicytowanej wierzytelności wraz ze wzmianką o prawomocności postanowienia. Zgodnie z informacją Komornika Sądowego, wartość przejętej wierzytelności według stanu na dzień uprawomocnienia się postanowienia wynosiła 550 242,42 zł. Następnie na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 9 kwietnia 2018 roku, zawartej w formie z podpisami poświadczonymi urzędowo, wierzytelność została nabyta przez powoda.
W dniu 6 września 2018 roku Sąd Okręgowy w Katowicach wydał w postępowaniu nakazowym pod sygnaturą …………………. nakaz zapłaty, którym zasądził dochodzoną należność wraz z kosztami postępowania.
Pozwany wniósł w ustawowym terminie zarzuty, którymi zaskarżył nakaz w całości, domagając się oddalenia powództwa.
W uzasadnieniu wskazał, że wierzytelność dłużnika R…………. w stosunku do pozwanego, określona fakturą VAT o numerze ………….. nie istniała w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przez Komornika Sądowego ………….., w sprawie pod sygnaturą …………… Wobec tego, nie mogła być przedmiotem skutecznego zajęcia, licytacji, przejęcia przez wierzyciela pierwotnego na własność w trybie art. 904 (1) w zw. z art. 877 k.p.c.
Dłużnik zajętej wierzytelności w postępowaniu egzekucyjnym po myśli art. 896§ 2 k.p.c. wskazywał, że wierzytelność zajęta nie istnieje, jest sporna oraz przedawniona. W korespondencji kierowanej do komornika jak i wierzyciela odmówił zapłaty roszczenia. Pozwany zarzucił, że powód w niniejszym postępowaniu zaniechał przypozwania dłużnika. W ocenie pozwanego zarówno komornik, jak i wierzyciel pierwotny, który w postępowaniu egzekucyjnym, próbował przejąć na własność wierzytelność, musieli zdawać sobie sprawę z tego, że prowadzona do wierzytelności egzekucja umorzyła się z mocy prawa, w związku z ponad roczną bezczynnością wierzyciela (art. 823 k.p.c. w zw. z art. .826 k.p.c.), a dalsze prowadzenie czynności, takich jak licytacja i przejęcie na własność, odbywało się z rażącą obrazą prawa oraz w złej wierze. Dalej, z ostrożności wskazał, że w sytuacji przyjęcia, że dana wierzytelność jednak istniała i została skutecznie zajęta w toku postępowania egzekucyjnego, to była to wierzytelność naturalna i jako taka została sprzedana na licytacji. Sporna wierzytelność stanowiła bowiem roszczenie o roboty budowlane, które przedawnia się z upływem 2 lat i o zapłatę, które przedawnia się z upływem 3 lat . Ponadto komornik nie uwzględnił faktu, że wierzytelność zabezpieczona była zastawem rejestrowym, o którym w sposób należyty został powiadomiony zarówno komornik, jak i wierzyciel pierwotny. Zdaniem pozwanego pod rozwagę należy również wziąć to, czy wierzyciel pierwotny w ogóle mógł przejąć na własność wierzytelność, biorąc pod uwagę fakt, że przepisy dotyczące sprzedaży wierzytelności takiego rozwiązania wprost nie przewidują. Zarzucił, że komornik w postanowieniu z dnia 1 października 2017 roku, w którym stwierdził, że przyznaje wierzycielowi na własność przejętą wierzytelność, nie opisał ani nie skonkretyzował przejmowanej na własność wierzytelności.
W dalszej części zarzucił, że postanowienie Komornika Sądowego …………………… z dnia 11 października 2017r., na które powołuje się powódka jest postanowieniem nieistniejącym, z uwagi na to, że wartość dochodzonego w postępowaniu egzekucyjnym świadczenia wyniosła ponad 500 000 zł, a postanowienie to wydał i podpisał asesor komorniczy, nie zaś sam komornik sądowy, co jest sprzeczne z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29. 08. 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Pozwany zarzucił, że zajęcie wierzytelności dokonane 5 lutego 2013 roku przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym ……………………… doręczone pozwanemu 26 lutego 2013r., w związku z odstąpieniem od umowy łączącej pozwanego z R……………. zdezaktualizowało się skutkiem odstąpienia przez pozwanego od umowy …….….. Dłużnik R…………… z tytułu naliczonej kary umownej stał się dłużnikiem pozwanego, a nie jego wierzycielem.
W dalszej części pozwany wskazał, że w dniu 7 marca 2012 r. otrzymał zawiadomienie o przekazie. Na mocy przedmiotowego zawiadomienia dłużnik R……………. w związku z obowiązkiem zapłaty na rzecz M………… S.A. z siedzibą w ……………. zobowiązań wynikających z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 25 października 2011r., wydanego przez Sąd Okręgowy w …………… pod sygnaturą ……….., opatrzonego w klauzulą wykonalności w dniu 27 grudnia 2011r., na podstawie art. 921 ze zn. 1 k.c. upoważnił pozwanego do przekazywania należności wynikających z tytułu realizacji umowy zawartej pomiędzy firmą R……………. z siedzibą w ……………. a pozwanym, na rachunek bankowy M………….. S.A. z siedzibą w ……..……….. – będącym odbiorcą przekazu. Jednocześnie pozwany został poinformowany, że zgodnie z art. 921 ze zn. 4 nie może odmówić przyjęcia przekazu i jest zobowiązany do spełnienia świadczenia, do wysokości aktualnie wymagalnych wierzytelności przysługujących R……………..
Ponadto pozwany był uprawniony do pomniejszenia kwoty objętej przekazem o wartość zobowiązania przysługującego podwykonawcom od firmy R…………………., na podstawie art. 647 ze zn, 1 par. 5 k.c. oraz w związku z umową nr ………, w przypadku nieotrzymania przez podwykonawców należnych im kwot od R…………………
W dniu 28 września 2012r. pozwany przelał wierzytelność przysługującą R…………………. z faktury …………….. w kwocie 788 400,00 zł, zgodnie z oświadczeniem z dnia 11 lipca 2012r. na rzecz I…………….. Sp. z o.o. z siedzibą w ………………. oraz kwotę 2 361 na rzecz M………………. S.A. Od tego momentu sporna wierzytelność wygasła i przestała istnieć.
Następnie wierzytelność została zajęta 5 lutego 2013 roku przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym …………………….., zajęcie zostało doręczone pozwanej w dniu 26 lutego 2013 roku. W odpowiedzi na zajęcie pozwany zawiadomił komornika, że dłużnikowi przysługuje wierzytelność w kwocie 233 700 zł z terminem płatności do 9 marca 2013 roku, jednocześnie poinformował, że na wierzytelności dłużnika ustanowiony jest sądowy zastaw rejestrowy na rzecz M……………… S.A. oraz, że pozwana posiada dwa zawiadomienia o przekazie z dnia 7 marca 2012 roku i 23 lipca 2012 roku na rzecz M……………… S.A. i wobec powstałych wątpliwości należności wynikające z faktury numer …………. zostały w dniu 19 lutego 2013r., przed zajęciem dokonanym przez komornika, przekazane do depozytu sądowego w Sądzie Rejonowym ………… Pismem z dnia 10 kwietnia 2013r. pozwany zawiadomił komornika, że w związku z odstąpieniem przez pozwanego od umowy ………………… dłużnik R……………….. z tytułu naliczonej kary umownej stał się dłużnikiem pozwanej. W związku z odstąpieniem od umowy zajęcie wierzytelności w sprawie …………. dokonane przez komornika ………………… zdezaktualizowało się – komornik wyraźnie wskazał, że zajmuje wierzytelność z tytułu wykonanych prac budowlanych w budynkach szpitalnych i dostawie sprzętu i wyposażenia. Za błędne i niedopuszczalne należy uznać przyjęcie, że przesyłane przez innych komorników zajęcia wierzytelności stanowiły aktualizację pierwotnego zajęcia z dnia 5 lutego 2013 roku. Zajęcie z dnia 5 lutego 2013 roku umorzyło się bowiem z mocy prawa w trybie art. 823 k.p.c. Wierzyciel dopiero 2 lata po zajęciu skierował do dłużnika zajętej wierzytelności pismo z dnia 17 lutego 2015r., w postaci wezwania do zapłaty i realizacji zajęcia. Pomimo to jednak nie przerwał terminu wskazanego w artykule 823 k.p.c. Po pierwsze, pismo złożone zostało po terminie, po drugie, wnioski egzekucyjne popierające egzekucję winny być skierowane do komornika np. wniosek o licytację, a nie do trzecio – dłużnika. Wierzyciel skierował wniosek o przeprowadzenie licytacji wierzytelności dopiero w 2016 roku.
Odpowiadając na zarzuty pozwanej powód pismem z 20.11 2018 roku w całości podtrzymał żądanie pozwu. Wskazał, że postanowienie z dnia 11 października 2017r. podpisał zastępca komornika, a nie jak sugeruje strona pozwana asesor komorniczy. Pozwany wprowadza w błąd, przedkładając pismo z 18 lutego 2013 roku cofające wniosek o zajęcie wierzytelności wobec pozwanej, albowiem pismo to zostało złożone w sprawie innego tytułu wykonawczego, w innym postępowaniu, prowadzonym przez innego komornika i pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Bez znaczenia pozostają wywody pozwanego dotyczące należności wynikających z faktur VAT o numerach ………………………….………., albowiem należności te nie zostały objęte pierwotnym zajęciem, późniejszą licytacją oraz przejęciem na własność i nie są objęte niniejszym postępowaniem. Pozwany bezprawnie kwestionuje istnienie, co do zasady oraz wysokości wierzytelności, którą spełnił dobrowolnie, ale wbrew dokonanemu zajęciu, na rzecz podmiotu nieuprawnionego. Pozwany bezprawnie podnosi zarzut przedawnienia wierzytelności pomimo jej uznania właściwego poprzez jego spełnienie z zastrzeżeniem, że dokonał tego na rzecz podmiotu nieuprawnionego. Pozwany bezprawnie twierdzi, że wierzytelność nie powstała, gdyż dłużnik nie wykonał umowy, od której pozwany odstąpił, podczas gdy po otrzymaniu zajęcia wierzytelności pozwany dokonał spłaty rzekomo spornej, nieistniejącej, a nawet przedawnionej wierzytelności, ale na rzecz podmiotu nieuprawnionego, zamiast na rzeczy komornika w związku z dokonanym zajęciem. Umorzenie postępowania w trybie uchylonego art. 823 k.p.c. dotyczy wyłącznie w sytuacji, gdy wierzyciel jest obowiązany do dokonania czynności niezbędnej do dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego – nie dotyczy to zajęcie wierzytelności. Pomimo skutecznego zajęcia wierzytelności, a także dokonywanych każdorazowo aktualizacji pozwana wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi nie spełniła świadczenia na rzecz egzekwującego komornika, jak również nie wystąpiła z powództwem, o którym mowa w artykule 841 k.p.c. pomimo, że w lutym 2013 roku M…………….. S.A. wzywał o zwolnienie wierzytelności spod zajęcia, pod rygorem wytoczenia powództwa, czego nie uczynił, uznając tym samym dokonane zajęcie za skuteczne względem siebie oraz pozwanej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 24 lutego 2012 roku pomiędzy ……………. Szpitalem Niepublicznym spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w …………………. a R………………… prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą R………………… zawarta została umowa o nr ………….., na wykonanie robót w budynkach szpitalnych oraz dostawę sprzętu. Obowiązkiem R……………………. w ramach umowy było wykonanie prac projektowych i budowlanych . W zakresie prac projektowych zobowiązany był do sporządzenia projektu , uzyskania pozwolenia na budowę, wykonania specyfikacji technicznych, wykonania i odbioru robót, uzyskanie niezbędnych uzgodnień. W zakresie prac budowlanych obowiązkiem wykonawcy było wykonanie robót budowlanych w oparciu o zaakceptowaną przez zmawiającego dokumentację projektową oraz dostawa sprzętu. Obowiązkami zamawiającego było między innymi przekazanie placu budowy, odbiór robót i zapłata za wykonane prace i sprzęt. Zgodnie z § 4 ust. 1 wykonawca zobowiązał się wykonać przedmiot umowy do 30 kwietnia 2013r. Za wykonanie prac ustalono wynagrodzenie ryczałtowe 5 051 207,11 zł. W § 15 i ust. 1 punkt e, określono, że zamawiającemu przysługuje prawo odstąpienia od umowy, jeżeli wykonawca bez uzasadnionych przyczyn przerwał realizację zamówienia i przerwa ta trwa dłużej niż 14 dni – w przypadku ponownego przerwania realizacji zamówienia, zamawiający zastrzegł prawo do natychmiastowego odstąpienia od umowy, niezależnie od czasu trwania przerwy.
Dowód: umowa z …………..
Pismem z 7 marca 2012 r. R…………………. zawiadomił pozwanego o przekazie, w związku z obowiązkiem zapłaty na rzecz M……………. S.A. z tytułu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym ……………, wydanym przez Sąd Okręgowy w ……………….. Na podstawie 921 (1) k.c. upoważnił pozwanego do przekazywania należności wynikających z tytułu realizacji umowy ……………………….. na rachunek bankowy M…………. S.A.
Dowód: zawiadomienie o przekazie/ k. …./.
Przekaz został przyjęty przez pozwanego przez oświadczenie z dnia 7 marca 2012 roku podpisany przez prezesa zarządu M…………………….
Dowód: pismo z 7.03.2012r./ k……/.
W dniu 15 marca 2012r. pomiędzy M………………. S.A. a R……………..zawarta została umowa zastawu rejestrowego. Umowa zabezpieczała wierzytelności w kwocie 1 444 442,93 zł z tytułu nakazu …………… wydanego przez Sąd Okręgowy w …………… Zastaw ustanowiono na wierzytelności powstałej z tytułu umowy ……………………. Umowa została wpisana do rejestru zastawów 23 lipca 2012 roku.
Dowód: umowa ustanowienia zastawu rejestrowego / k. …/, postanowienie / k. …../.
Postanowieniem z 5 lutego 2013 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym ………………………………… , prowadząc egzekucję należności wierzyciela S………….. Sp. z o.o. wynikających z nakazu zapłaty w Sądu Okręgowego w …………… sygn. akt ………………, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności dokonał zajęcia wierzytelności przysługujących R………………….. od ………………. Szpitala Niepublicznego spółki z o.o. w ………………., z tytułu wykonania prac budowlanych w budynkach szpitalnych i dostawy sprzętu i wyposażenia. Zajęciu podlegała cała suma przypadająca dłużnikowi do wypłaty, obejmując także wypłaty przyszłe.
Dowód: postanowienie z dnia 5 lutego 2013r. /k……/.
Pismem z 28 lutego 2013r. skierowanym do komornika pozwany oświadczył, że w miesiącu lutym 2013 roku, wskazanemu w zajęciu z dnia 25 lutego 2013 roku dłużnikowi, przysługuje ze strony szpitala wierzytelność w kwocie 233 700 zł, z terminem płatności do 9 marca 2013r. Jednocześnie Szpital poinformował, że na wierzytelności dłużnika R……………………… ustanowiono zastaw rejestrowy przez firmę M……………… S.A. a ponadto Szpital posiada 2 zawiadomienia o przekazach, dokonanych przez R…………………. na rzecz firmy M……………….. S.A. Są to przekazy z dnia 7 marca 2012 r. oraz z dnia 23 lipca 2012 r. Ponadto nastąpił zbieg egzekucji komorniczych KM ………., KM ………, KM ………. W związku z powyższym mając na uwadze pojawiające się wątpliwości, co do powstałej wierzytelności, należność wynikająca z faktury .………. przekazana do depozytu sądowego w Sądzie Rejonowym w …………… w dniu 19 lutego 2013 roku.
Dowód: pismo z 28.02.2013r./ k. ……./.
Pismem z 5 marca 2013r. pozwany złożył oświadczenie R………………….o odstąpieniu od umowy z 24 lutego 2012 roku nr ……….., na podstawie § 15 punkt c i e umowy. W uzasadnieniu wskazał, że wykonawca R………………….., pomimo wezwań do przedłożenia aktualnego harmonogramu prac i złożenia pisemnych oświadczeń, dotyczących kontynuacji realizacji przedmiotowej umowy przerwał pracę w dniu 18 lutego 2013 roku, to zostało udokumentowane wpisem kierownika budowy do dziennika budowy i do dnia dzisiejszego nie wznowił prac, ani też nie złożył żadnych pisemnych deklaracji. Ponadto Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym …………………… dokonał zajęcia mienia oraz rachunków bankowych wykonawcy, co przy zastosowaniu zapisu § 15 ust. 1 c. daje również prawo do odstąpienia od umowy. W związku z powyższym Szpital wezwał wykonawcę do sporządzenia w ciągu 14 dni protokołu inwentaryzacji robót w toku oraz zabezpieczenia robót przerwanych.
Dowód: pismo 5 marca 2013r./ k…../.
W dniu 7 marca 2013 roku pozwany wystawił R…………………… notę obciążeniową nr …………….. w wysokości 1 010 241,42 zł w związku z odstąpieniem od umowy. Jako podstawę wystawienia noty obciążeniowej powołał zapis § 15 pkt 1 c i e umowy. Równocześnie wezwał wykonawcę do uiszczenia kary umownej w terminie do 7 kwietnia 2013 roku.
Dowód: nota obciążeniowa/ k. …./.
W dniu 5 września 2013r. R……………..wystawił na rzecz ……………………….. Szpitala Niepublicznego faktury VAT o następujących numerach, z tytułu wykonanych prac budowlanych:
– 1/…….na kwotę brutto 104 550,00 zł,
– 2/…… na kwotę brutto 94 557 ,41 zł ,
– 3/…… na kwotę brutto 21 575,00 zł,
– 4/…… na kwotę brutto 18 697,35 zł,
– 5/……. na kwotę brutto 1 902,83 zł,
– 6/……. na kwotę brutto 5 470,46 zł ,
– 7/……. na kwotę brutto 75 338,71 zł,
– 8/……… na kwotę brutto 78 988,67 zł,
– 9/……… na kwotę brutto 1 653,11 zł,
Faktury określały termin zapłaty zobowiązań na dzień 5 października 2013r. Wszystkie faktury zostały przyjęte, zweryfikowane , zaakceptowane i zaksięgowane przez pozwanego.
Dowód: faktury / k………../, zeznania ………./ e- protokół k….., k………/.
W dniu 20 września 2013 r. pozwany złożył R…………………….. oświadczenia o potrąceniu naliczonej kary umownej w wysokości 556 646 ( po potrąceniu z 7.08.2013r.) z należnością R……………………., wynikającą z faktur o numerach ………………….. o łącznej wartości 402 733 zł 54 gr. Do rozliczenia na rzecz Szpitala pozostała kwota 161 770 zł 76 gr.
Dowód: oświadczenie z dnia 20.09.2013r./ k. …./.
Postanowieniem Komornika przy Sądzie Rejonowym ……………….. z dnia 16.10.2013r. Km ………… sprawa egzekucyjna z wniosku S…………. Sp. z o.o., prowadzona w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w ……………….. z dnia 3.09.2013r. sygn. akt ……..……… została przekazana do prowadzenia Komornikowi przy Sądzie Rejonowym …………………… celem prowadzenia egzekucji z nieruchomości zgodnie z wnioskiem wierzyciela.
Dowód : postanowienie z 16.10.2013r / k….. akta Km ………/.
W dniu 23 grudnia 2014 r. pomiędzy pozwanym a R……………………… podpisana została ugoda w formie aktu notarialnego na mocy, której R………………….. uznał swoje zobowiązanie w stosunku do pozwanego w wysokości 945 042 zł, 48 tytułem kary umownej, na którą to kwotę składało się 801 218 zł, 31 tytułem należności głównej oraz odsetki ustawowe za okres od 8 sierpnia 2013 roku do 23 grudnia 2014 roku w kwocie 143 824, 17 zł.
Dowód: akt notarialny z 23.12.2014r./ k. ……../.
Pozwem z dnia 24 października 2013r. wniesionym do Sądu Okręgowego w ……………… przez M………………… S.A. przeciwko ………………………… Szpitalowi Niepublicznemu Sp. z o.o. , powód domagał się zapłaty kwoty 236 581,08 zł . Jako podstawę żądania wskazał niewykonanie przez pozwanego obowiązków z tytułu przyjętego przekazu, zgodnie z którym pozwany zobowiązał się do przeniesienia na rachunek powoda wszelkich kwot, do których zapłaty był zobowiązany, na podstawie przekazu wierzytelności z umowy ………………. z dnia 24 lutego 2012 r. zawartej pomiędzy R……………………….. a pozwanym. Jako podstawę roszczenia pieniężnego w stosunku do R……………………… powód wskazał nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 25.10.2011r. przez Sąd Okręgowy w ……………… sygn. akt ………………. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą …………….. W dniu 6 listopada 2013 roku Sąd Okręgowy w …………….. wydał w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty, którym zasądził dochodzoną należność łącznie z kosztami postępowania. W pozwany wniósł w ustawowym terminie sprzeciw, którym zaskarżył nakaz w całości, domagając się oddalenia powództwa. Po skutecznym złożeniu sprzeciwu sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą ……………. Uzasadniając odmowę spełnienia żądania pozwu pozwany powołał się na potrącenie wierzytelności R………………….. dokonane przez pozwanego oświadczeniem z dnia 7.08.2013r.
Dowód: pozew/ k. …./, nakaz zapłaty/ k. …./, sprzeciw/k……..- akta ……………
Pozwem z dnia 3 stycznia 2014 roku wniesionym do Sądu Okręgowego w …………….. przez M…………… S.A. przeciwko ………………… Szpitalowi Niepublicznemu Sp. o.o., powód domagał się zapłaty kwoty 415 643,08 zł. Jako podstawę żądania wskazał niewykonanie przez pozwanego obowiązków z tytułu przyjętego przekazu, zgodnie z którym pozwany zobowiązał się do przeniesienia na rachunek powoda wszelkich kwot, do których zapłaty był zobowiązany, na podstawie przekazu wierzytelności z umowy …………… z dnia 24 lutego 2012 roku zawartej pomiędzy R………………… a pozwanym. Jako podstawę roszczenia pieniężnego w stosunku do R…………………….. powód wskazał nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 25.10.2011r., przez Sąd Okręgowy w ………………. sygn. akt ………………. Sprawa została zarejestrowana pod sygnatura …………….. W dniu 15 stycznia 2014 roku Sąd Okręgowy w ……………… wydał w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty, którym zasądził dochodzoną należność łącznie z kosztami postępowania. Pozwany wniósł w ustawowym terminie sprzeciw, którym zaskarżył nakaz w całości i domagał się oddalenia powództwa. Po skutecznym złożeniu sprzeciwu sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą ……………… Uzasadniając odmowę spełnienia żądania pozwu pozwany powołał się na potrącenie wierzytelności R……………, dokonane oświadczeniem z dnia 20.08.2013r.
Dowód: pozew/ k. ….. /, nakaz zapłaty / k ……/, sprzeciw/ k…… akta ………….
Zarządzeniem z dnia 2 października 2014r. obie wymienione sprawy połączono celem wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz prowadzenia pod wspólną sygnatura ………………
Dowód: zarządzenie z 2.10.2014/ k …… akt …………………./.
W dniu 30 września 2014 roku w Sądzie Okręgowym w …………… w sprawie z powództwa M…………… S.A. w …………… przeciwko ………………. Szpitalowi Niepublicznemu spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w ………………. / sygn. akt ……………….. strony zawarły ugodę, na mocy której Szpital zobowiązał się do zapłaty na rzecz M……………. SA kwoty 852 224 zł, tytułem należności głównej w 6 miesięcznych ratach w kwotach po 108 704 zł, płatnych do ostatniego dnia każdego z miesiąca, do 31 marca 2015 roku. Siódma rata obejmowała kwotę 19 906,50 zł tytułem kosztów postępowania płatna była do 31 października 2014 roku. Objęte ugodą roszczenie obejmowało żądanie wykonania przekazanego świadczenia w oparciu o przekaz z dnia 7 marca 2012 roku. Szpital wykonał obowiązki objęte ugodą zgodnie z jej treścią.
Dowód: ugoda /k…… akta ……………./, zeznania ……../ e- protokół k…., k…../ pozwanego / e- protokół k ………/
Pismem z 17.02.2015r. S………….. Sp. z o.o. złożyła wniosek o ponowne zajęcie wierzytelności przysługującej dłużnikowi od ……………. Szpitala Niepublicznego sp. z o.o., z tytułu umowy o wykonanie robót w budynku szpitalnym oraz dostawy sprzętu i wyposażenia w ramach projektu „Poprawa jakości i dostępności świadczeń zdrowotnych poprzez dostosowanie infrastruktury …………….. Szpitala Niepublicznego do obowiązujących przepisów prawa”.
Dowód: pismo powoda z 17.02.2015r./ k. …../.
Postanowieniem z 23.02.2015r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym ……………….. zajął wierzytelności obejmujące wszystkie kwoty należne dłużnikowi R……………… od ……………………….. Szpitala Niepublicznego sp. z o.o. z tytułu umowy o wykonanie robót w budynkach szpitalnych oraz dostawy sprzętu i wyposażenia w ramach projektu „ Poprawa jakości i dostępności świadczeń zdrowotnych poprzez dostosowanie infrastruktury ………………….. Szpitala Niepublicznego do obowiązujących przepisów prawa”. Zajęciu podlegała cała suma przypadająca dłużnikowi do wypłaty i obejmowała także wypłaty przyszłe. Postanowienie doręczono pozwanemu 26.02.2013r
Dowód: zajęcie wierzytelności z 23.02.2015r./ k……../, pismo 9.03.2013r./k. ……/.
W dniu 26 lutego 2015r. Komornik ……….. dokonał na wniosek S…………. sp. z o.o. aktualizacji zajęcia wierzytelności.
Dowód: aktualizacja Km ………/ k……../.
Pismem z 9 marca 2015r. pozwany poinformował komornika, że dłużnikowi na dzień 4 marca 2015 roku nie przysługuje żadna wierzytelność ze strony ………………….. Szpitala Niepublicznego spółki z o. o. w …………… Jednocześnie pozwany oświadczył, że R…………… jest dłużnikiem ……………… Szpitala Niepublicznego z tytułu naliczonej kary umownej. Na dzień 4 marca 2015 roku należność ta wynosiła 958 213,19 zł.
Dowód: pismo z 9.03.2015r. / k. …./.
Pismem z 20 czerwca 2016 roku S…………….. Sp. z o.o. wniosła o przekazanie egzekucji Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym ……………………
Dowód: pismo z 20.06.2016r. / k. …./.
W dniu 15 listopada 2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym …………………….. /KM ……../, na wniosek wierzyciela dokonał ponownego zajęcia wierzytelności R……………. przysługujących mu względem …………… Szpitala Niepublicznego sp. z o.o., w zakresie wszelkich należności przysługujących dłużnikowi do wypłaty. Zajęcia obejmowało także wypłaty przyszłe.
Dowód: zajęcie z 15.11.2016r./ k. …./.
W dniu 30.03.2015r. dokonano w KRS wpisu zmiany nazwy wierzyciela S…………. sp. z o.o., na S…………….. sp. z o.o.
Dowód: KRS / k. …….. akt Km …………/.
Pismem z 5.06.2017r. S………………. Sp. z o.o. wniosła o sprzedaż wierzytelności w trybie 904(1) k.p.c., przysługującej dłużnikowi R………………. od ……………….. Szpitala Niepublicznego spółki z o.o., z tytułu umowy zawartej 24 lutego 2012 r. w ………., numer umowy ……………….
Dowód: wniosek z 5.06.2017r./ k ….. akt KM ………./.
W toku postępowania Komornik Sądowy w trybie art. 904(1) k.p.c. wyznaczył dwie licytacje wierzytelności, które nie doszły do skutku z powodu braku licytantów. W dniu 7.09.2017r. do komornika wpłynął wniosek wierzyciela o przejęcie wierzytelności na własność za ½ sumy oszacowania i uiścił cenę nabycia.
Dowód: obwieszczenie o licytacji / k. …….. / obwieszczenie o II licytacji k. ………./ , wniosek / k……. – akta KM ………../.
Postanowieniem z 11 października 2017r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w …………………. w sprawie o sygnaturze KM ………. postanowił ustalić cenę nabycia przez wierzyciela S……………. Sp. z o.o., wierzytelności przysługującej dłużnikowi R…………………w stosunku do ……………….. Szpitala Niepublicznego spółki z o.o. na kwotę 271 014,61 zł. Postanowienie uprawomocniło się 26.10.2017r.
Dowód: postanowienie z 11.10.2017r./ k…../.
Postanowienie zostało podpisane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym ………………………….., wyznaczonego decyzją Prezesa Sądu Apelacyjnego ……………… , z dnia 9 października 2018r. sygn. …………… na zastępcę Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym ……………………………….., od dnia 9 października 2018r.
Dowód: pismo z 4.01.2019r / k. …../.
Pismem z 14 lutego 2018 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym ………………………… zawiadomił wierzyciela S……………… Sp. z o.o. o przyznaniu mu przejętej wierzytelności przysługującej dłużnikowi od ……………… Szpitala Niepublicznego sp. z o.o. z tytułu umowy zawartej 24 lutego 2012 roku ……………………..
Dowód: zawiadomienie/ k. …../.
W dniu 4 kwietnia 2018r. pomiędzy S…………….. sp. z o.o. jako zbywcą a A…………. Sp. z o.o. jako nabywcą zawarta została umowa przeniesienia wierzytelności. Umowa dotyczyła wierzytelności nabytej pierwotnie w drodze postępowania egzekucyjnego wobec ………………. Szpitala Niepublicznego sp. z o.o. a opisanej w załączniku nr 1 do umowy obejmującej 402 433,54 zł tytułem należności głównej oraz 147 808,88 zł tytułem odsetek ustawowych , liczonych na dzień 26 października 2017 roku.
Dowód: umowa z 4.04.2018r. / k……. akt Km ……………….
Pismem z dnia 30 kwietnia 2018r., skierowanym do komornika powód złożył wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego, celem złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności z zaznaczeniem przejścia uprawnień na nowego wierzyciela.
Dowód: wniosek / k….. akt Km ……………..
Postanowieniem z 8.05.2018r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym ……………………………. zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone pod sygnaturą Km ……………..
Dowód: postanowienie komornika 8.05.2018r. /k. ….. akt Km …………..
W toku postępowania egzekucyjnego przeciwko R…………………… wierzyciel podejmował systematycznie aktywność. Egzekucja w oparciu o nakaz zapłaty ……………….. prowadzona była w odniesieniu do różnych składników majątku dłużnika, w tym wierzytelności wobec tym R…………. Sp. z o.o., E…………….. sp. z o.o. oraz nieruchomości.
Dowód: dokumenty akt Km ……………..
Stan faktyczny ustalono na podstawie : wskazanych wyżej dokumentów a nad to zeznań świadków …………………./ e- protokół k …, k……/, …………………/ e- protokół k …., k……/, zeznań pozwanego / e- protokół k. …., k……/. W ocenie sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznać należy za wiarygodny . Żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności zgromadzonych dokumentów. Sporna była wyłącznie ich ocena prawna i wysnuwane wnioski. Zeznania świadków i pozwanego co do przedstawianych faktów nie były sprzeczne. Zeznania różniły się wyłącznie w zakresie subiektywnych ocen, co do zaistniałych skutków prawnych.
Sąd zważył co następuje :
Okolicznościami spornymi pomiędzy stronami są: istnienie dochodzonej wierzytelności, umorzenie z mocy prawa postępowania egzekucyjnego a co za tym idzie skuteczność zajęcia i następnie nabycia wierzytelności przez powoda w drodze sprzedaży w toku postępowania egzekucyjnego, przedawnienie dochodzonego przez powoda roszczenia.
W ocenie sądu nie zasługuje na uwzględnienie zarzut pozwanego jakoby przedmiotowa wierzytelność nie mogła zostać skutecznie zajęta w toku postępowania egzekucyjnego z tego względu, że nie istniała w chwili zajęcia.
W doktrynie i judykaturze wyrażany jest pogląd, że wierzytelność musi istnieć w chwili zajęcia i przysługiwać dłużnikowi na podstawie określonego stosunku prawnego; egzekucję z wierzytelności powstałych później, na podstawie innego stosunku prawnego – chociażby pomiędzy tymi samymi stronami – można prowadzić tylko na podstawie nowego zajęcia (por. m.in. wyrok SN z dnia 19 sierpnia 1971 r., I CR 308/71, OSNC 1972, nr 5, poz. 85). Stwierdzenie to nie dotyczy sum płatnych periodycznie, opartych na tej samej podstawie prawnej (por. uwagi do art. 900 § 2).
Zważyć należy, że zajęcie wierzytelności na podstawie postanowienia z dnia 5 lutego 2013r. dokonane zostało z dniem doręczenia podłużnikowi wezwania, co nastąpiło 26 lutego 2013r. Wobec powyższego w dniu zajęcia istniał ważny stosunek obligacyjny łączący pozwanego z R…………………. w postaci umowy z dnia 24 lutego 2012 r …………….. Z treści oświadczenia o odstąpieniu od umowy z dnia 5 marca 2013r wynika, że R…………………. ostatnie prace wynikające z umowy wykonywał w dniu 18.02.2013r. W tym stanie rzeczy zważywszy na fakt, że wystawione przez R…………………… w dniu 5 września 2013r faktury stanowią rozliczenie wykonanych przed opuszczeniem budowy prac wnioskować należy, że pozwany w dacie zajęcia wierzytelności posiadał nierozliczone zobowiązanie w stosunku do R………………… z tytułu wykonanych na rzecz Szpitala prac. W związku z wolą rozwiązania umowy prace te należało zinwentaryzować i rozliczyć. W tym stanie rzeczy uprawnione jest wnioskowanie, że wierzytelność R…………………. wobec pozwanego niewątpliwie istniała w dacie doręczenia postanowienia o jej zajęciu. W dacie tej istniał bowiem stosunek zobowiązaniowy, istniały wykonane na jego podstawie prace, istniało roszczenie o zapłatę za wykonanie prac. Roszczenie skonkretyzowało się w momencie zakończenia inwentaryzacji i uzyskało wymagalność za obopólnym konsensusem z upływem terminu wskazanego na zaakceptowanych przez pozwanego fakturach.
W ocenie sądu nie zasługuje na uwzględnienie zarzut pozwanego, że wierzytelność nie istnieje skutkiem dokonanego potrącenia wierzytelności wzajemnej, wynikającej z naliczonej przez pozwanego na rzecz R………………… kary umownej. Zważyć należy, że strona pozwana wywodzi swoje roszczenie z tytułu naliczonej kary umownej z faktu realizacji umownego prawa odstąpienia od umowy z dnia 24.02.2012r. w oparciu o § 15 ust1 c e umowy. Instytucja umownego odstąpienia od umowy regulowana jest art. 395 k.c.
Art. 395. § 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.
§ 2. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.
Wskazany wyżej przepis dopuszcza wprawdzie przyznanie w umowie każdej ze stron umownego prawa odstąpienia, jednak wyłącznie w ciągu terminu również oznaczonego w umowie. Przy czym termin ten musi być oznaczony przez wskazanie zdarzenia przyszłego i pewnego. Zaś brak oznaczenia terminu powoduje, że umowne zastrzeżenie prawa odstąpienia jest bezwzględnie nieważne (art. 58 k.c.) Nieważność ta nie może być też sanowana w taki sposób, że w innej umowie strony określą termin jej realizacji, co czyni twierdzenia powoda w tym zakresie chybionymi. Ostatecznie więc, zdaniem sądu, oświadczenie powoda z dnia 5 marca 2013r r. nie mogło wywrzeć skutku w sferze praw i obowiązków obu stron umowy z 24.02. 2012 r., jako że jej zapis dotyczący umownego prawa odstąpienia jest nieważny (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1998 r., III CKN 279/97, LEX nr 315347). W konsekwencji – żądanie zapłaty kary umownej, uzgodnionej przez strony na wypadek odstąpienia od umowy, wywiedzione przez powoda z powołaniem się na to właśnie odstąpienie, nie może być uwzględnione.
W świetle powyższego nie zasługuje na uwzględnienie zarzut pozwanego dotyczący bezskuteczności zajęcia z powodu braku stosunku zobowiązaniowego, który został zniweczony w konsekwencji skutecznego odstąpienia od umowy.
W ocenie sądu zarzut potrącenia nie mógł być skuteczny z uwagi na to, że pozwany składając oświadczenie z dnia 20.09.2013r skierował potrącenie do należności wzajemnej wynikającej z faktur R………………… o numerach ………………………………, których termin płatności upływał dopiero w dniu 5.10.2013r. Roszczenie wzajemne w chwili składania oświadczenia nie było jeszcze wymagalne, czego dla skuteczności potrącenia wymaga przepis art. 489 k.c.
W ocenie sądu nawet przy założeniu, że pozwany skutecznie od umowy odstąpił, to nie może to powodować bezskuteczności zajęcia dokonanego postanowieniem z dnia 5 lutego 2013r. Zważyć należy, że treść postanowienia z dnia 5.02.2013r. dotyczy roszczeń z tytułu wykonanych prac budowlanych w budynkach szpitalnych i dostawy sprzętu i wyposażenia. Zajęcie nie ogranicza się do roszczeń wynikających z tytułu wykonania umowy ale z tytułu wykonanych prac niezależnie czy podstawą prawną rozliczenia jest umowa czy przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Ponadto przy założeniu skuteczności dokonanego odstąpienia faktycznie dotyczyło ono tylko części umowy w jakiej nie została ona wykonana. Nie można więc wnioskować, że stosunek obligacyjny został zniweczony całkowicie.
W ocenie sądu omawiany zarzut nie zasługuje na uwzględnienie nawet przy założeniu, że pozwany posiadał skuteczne prawo naliczenia w stosunku do R……………….. kary umownej i że dokonał jej potrącenia na mocy oświadczenia z 5.03.2013r. Zważyć bowiem należy ,że z treści zgromadzonych dowodów, w tym aktu notarialnego z dnia 23 grudnia 2014r a także zeznań świadka …………………… jak zeznań pozwanego, wynika że w przedmiocie dokonanego potrącenia strony doszły do porozumienia w zakresie cofnięcia niniejszego oświadczenia, co musiałoby niweczyć wszelkie jego skutki. Zważyć bowiem należy, że z treści powołanego aktu notarialnego wynika, że R……………….. na powrót poczuł się zobowiązany do zapłaty kary umownej, która pierwotnie uległa potrąceniu, natomiast pozwany poczuł się zobligowany do spełnienia świadczenia potwierdzonego wystawionymi we wrześniu 2013r. przez R………………….. fakturami, dokonując jego spłaty na rzecz M…………….. S.A. w oparciu o zawartą ugodę.
W ocenie sądu nie zasługuje na uwzględnienie zarzut, że powód nie nabył skutecznie wierzytelności albowiem egzekucja umorzyła się skutecznie z mocy prawa w oparciu o art. 823 k.p.c. Przepis art. 823. k.p.c., który utracił moc 8 września 2016r. stwierdzał, że postępowanie egzekucyjne umarza się z mocy samego prawa, jeżeli wierzyciel w ciągu roku nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania. Termin powyższy biegnie od dnia dokonania ostatniej czynności egzekucyjnej, a w razie zawieszenia postępowania – od ustania przyczyny zawieszenia.
W orzecznictwie przyjmowano, że bezczynność wierzyciela istnieje tylko wtedy, gdy jest on obowiązany do dokonania czynności niezbędnej do dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Artykuł 823 nie znajdował zastosowania w razie bezczynności komornika (wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2008 r., IV CSK 16/08, LEX nr 393847). Czynnością potrzebną do dalszego prowadzenia postępowania jest każdy wniosek, który powinien zgłosić wierzyciel, aby organ egzekucyjny mógł kontynuować egzekucję (np. wniosek o dokonanie opisu i oszacowania nieruchomości – art. 942, wniosek o wyznaczenie licytacji – art. 983, wniosek o ustanowienie kuratora – art. 802).
W ocenie sądu analiza kat komorniczych KM ……………….. prowadzi do wniosku, że wierzyciel pozostawał aktywny w toku całego postepowania. Egzekucja prowadzona w oparciu o tytuł egzekucyjny w postaci nakazu zapłaty ………………. prowadzona był nie tylko do wierzytelności R…………….., które ten posiadał wobec ……………….. Szpitala Niepublicznego ale również prowadzona była z szeregu nieruchomości jak również i innych wierzytelności R……………….. Wierzyciel składał w tym zakresie wymagane wnioski, brak więc podstaw przyjęcia, że zaistniała roczna bezczynność wierzyciela uzasadniająca wnioskowania, że doszło do umorzenia egzekucji z mocy prawa. Bezczynności nie można bowiem oceniać wyłącznie w kontekście do czynności egzekucyjnych podejmowanych w jej ramach do jednego ze składników majątkowych.
Nie zasługuje na uwzględnienie twierdzenie, że sporna wierzytelność wygasła skutkiem jej spełnienia przez pozwanego na rzecz M………………. S.A., w oparciu o przyjęty nakaz płatniczy. Art. 893. k.p.c. stanowi, że do skutków zajęcia stosuje się odpowiednio art. 885, 887 i 888. Natomiast art. 885.k.p.c. stanowi, że zajęcie ma ten skutek, że w stosunku do wierzyciela egzekwującego nieważne są rozporządzenia wynagrodzeniem przekraczające część wolną od zajęcia, dokonane po jego zajęciu, a także przed zajęciem, jeżeli wymagalność wynagrodzenia następuje po zajęciu. Wobec powyższego konsekwencją ustalenia, że w dniu 26 lutego 2013r. doszło do skutecznego zajęcia wierzytelności R………………… w stosunku do pozwanego, wynikających z prac wykonanych na podstawie umowy zawartej 24.02.2012r. jest nieważność jakichkolwiek rozporządzeń w stosunku do wierzyciela oraz wobec organu egzekucyjnego, a także dłużnika zajętej wierzytelności.
Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut braku skuteczności nabycia wierzytelności przez powoda w trybie licytacyjnym, z uwagi na brak podpisu pod postawieniem z dnia 11.10.2017r., w przedmiocie ustalenia ceny nabycia przez Komornika Sądowego jak i braku dostatecznego zindywidualizowania nabywanej wierzytelności. Jak wynika z treści pisma Izby Komorniczej …………………. z dnia 4.01.2019r. przedmiotowe postanowienie zostało podpisane przez zastępcę komornika wyznaczonego do wykonywania tej funkcji, na mocy decyzji Prezesa Sądu Apelacyjnego w …………….. z dnia 9 października 2018r./ k.268/. W ocenie sądu postanowienie w sposób dostateczny indywidualizuje będąca przedmiotem nabycie wierzytelność wskazując jej tytuł i odnosząc się do licytacji , która miała miejsce 18.08.2017r.
Za zasadny w ocenie sądu uznać należy zarzut przedawnienia dochodzonej pozwem wierzytelności. Punktem wyjścia zważań w tym zakresie jest ustalenie, że łącząca pozwanego z R…………… umowa z dnia 24.02.2012r. nosi cechy umowy o roboty budowlane. Kwestia ta w zasadzie jest bezsporna. Wskazać należy, że obowiązkiem R…………….. w ramach umowy było wykonanie prac projektowych i budowlanych. W zakresie prac projektowych zobowiązany był do sporządzenia projektu, uzyskania pozwolenia na budowę, wykonania specyfikacji technicznych, wykonania i odbioru robót, uzyskanie niezbędnych uzgodnień. W zakresie prac budowlanych obowiązkiem wykonawcy było wykonanie robót budowlanych, w oparciu o zaakceptowaną przez zmawiającego dokumentację projektową oraz dostawa sprzętu. Obowiązkami zamawiającego było między innymi przekazanie placu budowy, odbiór robót i zapłata za wykonane prace i sprzęt. Umowa nosiła więc cechu umowy mieszanej noszącej cechu umowy o dzieło, świadczenie usług, dostawy oraz umowy o roboty budowlane. Cechą przeważającą w umowie i stanowiącą jej zasadniczą część są roboty budowlane. Zważyć również należy, że z treści faktur na które składa się przedmiotowe roszczenia wynika, że jego źródłem są w całości wykonane prace budowlane.
Kwestia terminów przedawnienia roszczeń wynikających z umowy o roboty budowlane ostatecznie przesądzona została w uchwale SN z 11.01.2002 r., w której przyjęto, że roszczenia wynikające z umowy o roboty budowlane przedawniają się w terminach określonych w art. 118 k.c. Wskazany przepis art. 118 k.c. stanowi obecnie, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Przepis ten zmieniony został ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 8 czerwca 2018 r.) i wszedł w życie 9.07.2018r.
Zgodnie z art. 5. 1. wymienionej ustawy, do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. W ocenie sądu roszczenie objęte niemniejszym postępowaniem przedawniło się przed dniem wejścia w życie ww. zmiany, wobec czego do jego oceny stosuje się przepis art. 118 k.c. w kształcie obowiązującym przed dokonaną zmianą. Zgodnie natomiast w jego treścią jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Art. 120. § 1. k.c. stanowi, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W ustalonym stanie faktycznym zgodnie z treścią wystawionych przez R…………….. faktur nastąpiło to z upływem dnia 5.10.2013r.
Powód broniąc się przed zarzutem przedawnienia wskazywał na okoliczności uzasadniające zaistnienie przerwy przedawnienia. Wskazywał, że wielokrotnie dochodziło do uznania roszczenia przez dłużnika. Wskazuje na to akceptacja faktur, naniesione na nich oświadczenia, próba potrącenia dokonana oświadczeniem z 20.09.2019r., ugoda zawarta przez pozwanego ze spółką M…………. SA przed Sądem Okręgowym w …………… jak również spełnienie świadczenia objętego ugodą. Przerwa biegu przedawnienia podlega regulacji art. 123 k.c.
Art. 123. § 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
W ocenie sądu za zasadną należy uznać argumentacje powoda, że wymienione wyżej czynności traktować należy jak uznanie roszczenia skutkującego przerwą biegu przedawnienia roszczenia. Zważyć należy, że uznanie bezpośrednio na fakturach zawierające podpisy pozwanego miało miejsce 19.09.2103r., oświadczenie o potrąceniu złożone zostało z 20.09.2013r., ugoda z M………….. zawarta została z 30.09.2014r., data spełnienia ostatniej raty zgodnie z ugodą nastąpiła 31 marca 2015r. W tym stanie rzeczy stwierdzić należy ,że najpóźniejsze zdarzenie mogące skutkować przerwą przedawnienia nastąpiło 31.03.2015r. Biorąc pod uwagę Art. 124. § 1k.c. zgodnie z którym po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo roszczenie przedawniło się z upływem 31.03.2018r. Zważywszy na to, że pozew złożony został 24.07.2018r. /k…../ roszczenie w tej dacie było przedawnione.
Nie zasługuje w ocenie sądu na uwzględnienie twierdzenie powoda, że doszło przerwy biegu przedawnienia skutkiem zajęcia wierzytelności dokonanego postanowieniami z 5 lutego 2013r. i dalszymi aktualizacjami zajęcia dokonywanymi przez komornika na wniosek wierzyciela.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2014 r., ……………., przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. następuje, co do zasady tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela. Wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje zatem skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na którego rzecz została wydana klauzula wykonalności; nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności, lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana.
Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy wskazał w wyroku z 25 sierpnia 2016 r. (sygn. akt II Ca 431/16), że przerwa biegu terminu przedawnienia roszczenia spowodowana złożeniem przez pierwotnego wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego (art. 123 § 1 k.c.), które zostało następnie nabyte w drodze umowy cesji wierzytelności, nie odniesie skutku wobec cesjonariusza nie biorącego udziału w postępowaniu egzekucyjnym (tak samo: Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. akt III CZP 29/16).
W związku z tym wszelkie czynności podejmowane przez cedenta wierzytelności czyli spółkę S…………. sp. z o.o. a następnie S……………… Sp. z o.o. podejmowane celem dochodzenia wierzytelności mogły skutkować przerwą przedawnienia jedynie w bezpośredniej relacji tych podmiotów do pozwanego. Nie skutkowały przerwą w stosunku do nabywcy wierzytelności , którym jest powód czyli Spółka A…………… Sp. z o.o.
W ocenie sądu wnioski składane przez S…………… Sp. z o.o. a następnie S…………… Sp. z o.o. o zajęcie wierzytelności w toku postępowania egzekucyjnego nie skutkowały przerwą biegu przedawnienia nawet w relacji do wcześniejszego wierzyciela. Wynika to z faktu, że samo złożenie takiego wniosku w toku egzekucji prowadzonej w oparciu o przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie musi stanowić czynności zmierzającej bezpośrednio do dochodzenia roszczenia przed sądem w rozumieniu art. 123§ 1 k.p.c., odmiennie niż w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym w oparciu o przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie bowiem z art. 67a § 1 u.p.e.a., organ egzekucyjny może z mocy samego zajęcia wierzytelności lub innego prawa majątkowego albo ruchomości wykonywać wszelkie prawa zobowiązanego w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji. Organ egzekucyjny w postępowaniu cywilnym nie dysponuje takim uprawnieniem.Zgodnie z art. 902. k.p.c. do skutków zajęcia stosuje się odpowiednio art. 885, 887 i 888, a do skutków niezastosowania się do wezwań komornika oraz do obowiązków wynikających z zajęcia – art. 886. Art. 887. § 1 k.p.c. z kolei stanowi, że z mocy samego zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. W tym może wnieść pozew.
Przy egzekucji z innych wierzytelności wyróżnia się więc dwa podstawowe etapy postępowania: zajęcie (por. art. 896–904) oraz realizację zajętej wierzytelności w celu zaspokojenia wierzytelności egzekwowanej. Drugi etap postępowania może polegać bądź na spełnieniu świadczenia należnego dłużnikowi egzekwowanemu przez dłużnika zajętej wierzytelności, bądź na sprzedaży tej wierzytelności.
Wierzyciel może w takiej sytuacji dochodzić wierzytelności w oparciu o 885 k.p.c. bądź wnioskować o jej sprzedaż. S……………. skorzystał z tej drugiej możliwości. Nie podjął na etapie postępowania egzekucyjnego czynności zmierzających do jej dochodzenia a tym samym nie doprowadził do przerwy biegu przedawnienia. Jego działania zmierzały wyłącznie do zaspokojenia wierzytelności egzekwowanej w oparciu o nakaz zapłaty …………………. Sądu Okręgowego w ……………….
Nie zasługuje w ocenie sądu na uwzględnienie zarzut powoda zarzucający naruszenia art. 5 k.c. poprzez podniesienie w niniejszym postępowaniu zarzutu przedawnienia. Wymaga podkreślenia, że podniesienie zarzutu przedawnienia jest wyrazem realizacji przysługującego stronie prawa podmiotowego. Uznanie, że skorzystanie z tego prawa stanowi jego nadużycie (art. 5 k.c.), może mieć zatem charakter wyjątkowy, uzasadniony nadzwyczajnymi okolicznościami. Przy ocenie, czy zarzut przedawnienia stanowi nadużycie prawa, rozstrzygające znaczenie mają okoliczności konkretnego wypadku, zachodzące po stronie poszkodowanego oraz osoby zobowiązanej do naprawienia szkody. Znaczenie ma zwłaszcza charakter uszczerbku, jakiego doznał poszkodowany, przyczyna opóźnienia w dochodzeniu roszczenia i czas jego trwania. Zważyć w tym miejscu należy, że nie istniała żadna przeszkoda do podjęcia działań zmierzających do dochodzenia roszczenia w oparciu o uzyskane zajęcie wierzytelności. Podjęcie takich czynności było możliwe z momentem wymagalności roszczenia tj. z upływem dnia 5.10.2013r. Od tego momentu mogło być skutecznie realizowane przez okres trzech lat. Wierzyciel takich działań nie podjął.
W zaistniałym stanie rzeczy wobec przedawnienia dochodzonego roszczenia pozwany mógł się skutecznie uchylić od jego realizacji w oparciu o art. 117§2 k.c., co uzasadniało uchylenie nakazu zapłaty z dnia 6.09.2018r. i oddalenie powództwa w całości.
O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. Na zasądzoną z tego tytułu od powoda na rzecz pozwanego kwotę złożyło się 20 635,00 zł tytułem opłaty od zarzutów, 10 800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa.
Kancelaria Adwokacka VINDIGO PIETRAK & PAŹDZIORA SP.P. oferuje kompleksową pomoc prawną dla osób fizycznych oraz podmiotów gospodarczych na terenie całego kraju. Nasza siedziba znajduje się w Łodzi, posiadamy również oddziały w Warszawie, Krakowie i Sieradzu jednak reprezentujemy Klientów przed sądami i urzędami na obszarze całej Polski. Zapewniamy profesjonalizm i poufność każdej prowadzonej sprawy, dbając o najwyższe standardy obsługi Klienta.
Projekt strony Bizness Hero © 2024.